Κλασική λογοτεχνία για παιδιά!

«100 βιβλία που πρέπει να διαβάσεις πριν πεθάνεις», «10 κλασικά μυθιστορήματα που επιβάλλεται να διαβάσεις», «Τα top 5 βιβλία όλων των εποχών»: Σίγουρα θα έχεις πέσει πάνω σε έναν από αυτούς τους τίτλους και θα έχεις διαβάσει και εσύ μια από αυτές τις περίφημες λίστες.

Η αλήθεια είναι πως ευτυχώς υπάρχουν πολλά κλασικά αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας που αξίζει να διαβαστούν. Βιβλία στα οποία ανατρέχουμε ξανά και ξανά καθώς περνούν οι δεκαετίες.

Σε ορισμένα από αυτά τα μυθιστορήματα -όχι και τόσο ευανάγνωστα, ούτε μικρά σε έκταση- έχουν γίνει υπέροχες διασκευές για παιδιά. Κι όμως!

Ας ρίξουμε μια ματιά σε έξι από αυτά!

Πόλεμος και Ειρήνη – Διασκευή από τον Μιχάλη Μακρόπουλο σε εικονογράφηση της Θέντας Μιμηλάκη

Στη σημερινή Μόσχα, μια νεαρή μητέρα, που ο άντρας της λείπει στον πόλεμο, αφηγείται στα δύο της παιδιά την ιστορία του Πολέμου και της Ειρήνης, του κλασικού αριστουργήματος του Λέοντος Τολστόι.

Μέσα από την καθηλωτική αφήγηση του έρωτα του Αντρέι και του Πιερ για τη Νατάσα, ξετυλίγεται η κοινή μοίρα όλων των ηρώων του βιβλίου, που παρασύρονται στη δίνη και στον όλεθρο των Ναπολεόντειων Πολέμων.

Ένας ύμνος για το μεγαλείο του ανθρώπου και την αξία της ειρήνης.

Ανεμοδαρμένα ύψη – Διασκευή από την Αργυρώ Πιπίνη σε εικονογράφηση της Ρένιας Μεταλληνού

«Αν όλα χάνονταν κι αυτός έμενε, θα συνέχιζα να υπάρχω. Κι αν όλα έμεναν κι αυτός χανόταν, το σύμπαν θα ήταν για μένα τόπος ξένος και φοβερός. Δεν θα ’χα θέση εκεί. Είναι πάντα μέσα στον νου μου», λέει η Κάθριν καθορίζοντας τα απεριόριστα όρια της αγάπης.

Η Κάθριν και ο Χήθκλιφ – μια αγάπη πέρα από κοινωνικές συμβάσεις, πέρα από τον θάνατο. Και γύρω τους ο χορός των άλλων ηρώων, που τις ζωές τους παρασέρνει η καταιγίδα.

Το μυθιστόρημα της Έμιλυ Μπροντέ –το έγραψε όταν ήταν μόλις είκοσι επτά ετών–, ένα από τα αριστουργήματα της ­παγκόσμιας λογοτεχνίας, έχει γίνει ταινία, μπαλέτο και μιούζικαλ, έχει ανεβεί στο θέατρο, έχει μεταδοθεί από το ραδιόφωνο, έχει εμπνεύσει τραγούδια, το έχουν διαβάσει και το έχουν αγαπήσει εκατομμύρια αναγνώστες κάθε ηλικίας.

Γράφτηκε πριν από 176 χρόνια, η μεγαλοσύνη του όμως ακόμα και σήμερα συγκινεί, μαγεύει και αφορά όλους τους αναγνώστες, νεαρούς και ενήλικες.

Η φάρμα των ζώων – Διασκευή από τον Μιχάλη Μακρόπουλο σε εικονογράφηση της Θέντας Μιμηλάκη

Τη Φάρμα των Ζώων τη γνωρίζουμε ως μια σκοτεινή πολιτική αλληγορία που έγραψε ο Τζορτζ Όργουελ το 1945. Αυτό το κλασικό έργο διασκεύασε για παιδιά ο Μιχάλης Μακρόπουλος.

Κάποιο βράδυ, λοιπόν, ένας αγρότης, ο κύριος Τζόουνς, γύρισε κουρασμένος στο σπίτι του. Αυτός ο Τζόουνς είχε μάτια που έλαμπαν από κακία και δεν το ’χε σε τίποτα να σηκώσει το ραβδί του και να το σπάσει στη ράχη ενός ζώου. Τα ζώα δεν υπέφεραν άλλο την τυραννία και την αδικία, επαναστάτησαν και έδιωξαν την οικογένεια του Τζόουνς. Τότε το αγρόκτημα έγινε δικό τους, όμως ο Ναπολέοντας κι ο Φωνακλάς, δύο μεγάλα γουρούνια, πίστευαν πως ήταν «πιο ίσοι από τους άλλους», κι έτσι τα ζώα έπρεπε να παλέψουν ξανά – αυτή τη φορά όχι ενάντια στους ανθρώπους, αλλά στους πρώην συντρόφους τους.

Τα παιδιά θα μάθουν αξίες, όπως το να γίνουν υπεύθυνοι και δίκαιοι άνθρωποι. Θα μάθουν για την ισότητα και τον σεβασμό απέναντι στον άλλον άνθρωπο. Και ασφαλώς, το τέλος του βιβλίου είναι αισιόδοξο σε αντίθεση με το πρωτότυπο.

Οι Άθλιοι – Διασκευή από τον Μιχάλη Μακρόπουλο σε εικονογράφηση του Βασίλη Κουτσογιάννη

Ένα από τα δημοφιλέστερα μυθιστορήματα του 19ου αιώνα με περισσότερες από 1000 σελίδες αλλά για παιδιά…Αυτό το μυθιστόρημα του Βίκτωρ Ουγκώ κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1862.

Και μας μεταφέρει στη Γαλλία το 1796.

Επειδή έκλεψε μια φραντζόλα ψωμί, ο Γιάννης Αγιάννης περνάει δεκαεννέα ολόκληρα χρόνια στη φυλακή.
Μα έπειτα του δίνεται μια δεύτερη ευκαιρία…

Σώζει ένα κορίτσι, την Κοζέτ, και βρίσκεται στο Παρίσι, στα οδοφράγματα της εξέγερσης του 1832.

Το λογοτεχνικό αριστούργημα του Ουγκό συγκινεί μικρούς και μεγάλους με τους αλησμόνητους χαρακτήρες: τη Φαντίν, τον Μάριο, τον άφοβο Γαβριά, τον τρομερό επιθεωρητή Ιαβέρη, την Κοζέτ και, πάνω απ’ όλα, τον Γιάννη Αγιάννη, που από κατάδικος γίνεται η ενσάρκωση της δικαιοσύνης και του θάρρους.

Οι Σημειώσεις για το έργο στο τέλος του βιβλίου αποτυπώνουν την ιστορική και κοινωνική πραγματικότητα εκείνης της εποχής.

Μεγάλες προσδοκίες – Διασκευή από την Αργυρώ Πιπίνη σε εικονογράφηση της Αιμιλίας Κονταίου

Ένα μικρό απόσπασμα από την εισαγωγή της Αργυρώς Πιπίνη:

O Ντοστογιέφσκι τον θαύμαζε – το 1862 μάλιστα τον συνάντησε στο Λονδίνο, στην οδό Ουέλλινγκτον. Ήταν ο εθνικός συγγραφέας της βικτωριανής Αγγλίας, ένας σταρ του βιβλίου, πολυγραφότατος και εξαιρετικά δημοφιλής, ο συγγραφέας των ηττημένων της ζωής και των μη προνομιούχων, με θαυμαστές από τη βασίλισσα Βικτωρία μέχρι τα χαμίνια του δρόμου. Δε γίνεται να μιλήσεις για τα βιβλία του Καρόλου Ντίκενς χωρίς να αναφερθείς στη ζωή του, στην προσωπικότητά του.

Οι Μεγάλες Προσδοκίες θεωρούνται από τα καλύτερα μυθιστορήματά του – εφάμιλλο δομικά και λογοτεχνικά με τον Ζοφερό Οίκο. Αλλά οι Μεγάλες Προσδοκίες αποτελούν, χωρίς αμφιβολία, κι ένα βιβλίο αναφοράς για πολλούς αναγνώστες κάθε ηλικίας. Μια ιστορία προσδοκιών και ματαίωσης, ερωτικής ήττας, αποτυχίας, αδυναμίας των ηρώων να βοηθήσουν όσους θέλουν.

Διαβάζοντας και διασκευάζοντας τις Μεγάλες Προσδοκίες, βρήκα κάτι παλιό και κάτι καινούριο, κάτι διαφορετικό, κι αυτή τη φορά ταυτίστηκα με μια άλλη συνθήκη, με έναν άλλον ήρωα. Αλλά μαγεύτηκα και πάλι, και είμαι σίγουρη πως έτσι θα νιώσετε κι εσείς.

Μικρές κυρίες -Διασκευή από την Αργυρώ Πιπίνη σε εικονογράφηση της Αιμιλίας Κονταίου

Οι υπέροχες αδελφές Μαρτς διηγούνται την ιστορία της ζωής τους, μια ιστορία γεμάτη καλοσύνη και αυτοθυσία. Η Μεγκ, η Τζο, η Μπεθ και η Έιμι, τόσο διαφορετικές μα και τόσο αγαπημένες, αγωνίζονται να τα βγάλουν πέρα μαζί με τη μητέρα τους, ενώ ο αγαπημένος τους πατέρας μάχεται στον Αμερικανικό Εμφύλιο.

Παρ’ όλες τις δοκιμασίες, οι Μικρές Κυρίες ωριμάζουν, μαθαίνουν από τα ελαττώματά τους και απολαμβάνουν τις ουσιαστικές στιγμές μιας δύσκολης καθημερινότητας.

Η Louisa May Alcott μιλά για το τέλος της αθωότητας, τα όνειρα που λησμονούνται, αλλά και για τον πλούτο του νου και της καρδιάς.

Η ζωή είναι γεμάτη δυσκολίες, χαρές, εμπόδια, ελπίδες, απώλειες – ανάμεσα σ’ όλα αυτά ταξιδεύουν οι άνθρωποι και πότε απελπίζονται, πότε πεισμώνουν και τις προσπάθειές τους μεγαλώνουν. Υπάρχει, όμως, ένα πράγμα που σαν να στραγγίζει όλες τις δυνάμεις ακόμα και των πιο αισιόδοξων ανθρώπων, σαν να σταματάει τη ζωή και να απαιτεί στοχασμό και σιωπή. Η απώλεια. Και τότε φαίνονται όλα μάταια. Γιατί έτσι είναι η ζωή.

Διαβάστε επίσης:

Πώς να μιλήσω για τον πόλεμο σε ένα παιδί;