Θέλουμε να αναπτύξουμε στα παιδιά μας την ανθεκτικότητα και να χτίσουμε καλές ψυχικές συνήθειες σε αυτά. Τρία εργαλεία, τρεις λεξούλες: Προσαρμογή, Επιμονή, Ευγνωμοσύνη.
Αυτά είναι τα εργαλεία που χρειάζονται τα παιδιά για την συναισθηματική θωράκιση και την αντιμετώπιση των απρόοπτων της ζωής.
Γιατί είναι σημαντική η ανάπτυξη της ανθεκτικότητας;
Η ανθεκτικότητα είναι σημαντική για την ψυχική υγεία μας και είναι μια δεξιότητα ζωής που εξασκούμε ως παιδιά και παίρνουμε μαζί μας στην ενήλικη ζωή. Η ανάπτυξη της ανθεκτικότητας στα παιδιά τα βοηθά να ξεπερνούν ευκολότερα τα εμπόδια και μειώνει τις πιθανότητες να υποφέρουν από άγχος, καθώς είναι καλύτερα εξοπλισμένα ώστε αντιμετωπίσουν τις πιέσεις της ζωής. Πιέσεις συνηθισμένες και μη, όπως αυτές που ζήσαμε τα τελευταία δυο χρόνια.
Τα παιδιά μας, μεγαλώνοντας, θα εκτίθενται σε ανθρώπους και καταστάσεις που θα προκαλούν τον τρόπο με τον οποίο αισθάνονται για τον εαυτό τους και λειτουργούν. Πρέπει να τους δώσουμε τα εργαλεία ώστε να μπορούν απλά να αποτινάξουν αυτές τις πιέσεις και να μην τις αφήσουν να επηρεάσουν την αυτοπεποίθησή τους. Πρέπει να τους δώσουμε τη συναισθηματική θωράκιση που θα τα βοηθήσει να αντιμετωπίσουν τα σκαμπανεβάσματα της ζωής.
Προσαρμογή
Η προσαρμοστικότητα είναι μια βασική δεξιότητα που πρέπει να αναπτύξουν τα παιδιά προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις αλλαγές, τις προκλήσεις και τις νέες καταστάσεις στη ζωή. Είναι η ικανότητα να προσαρμόζονται σε διαφορετικές συνθήκες και περιβάλλοντα, να μαθαίνουν από τις εμπειρίες και να εφαρμόζουν αυτή τη μάθηση σε μελλοντικές καταστάσεις.
Στην εποχή μας που ο κόσμος αλλάζει κάθε δευτερόλεπτο, δημιουργώντας εμπόδια, αλλά και νέες ευκαιρίες, η αφοσίωσή μας στο βολικό μας σταματά από το να εξελιχθούμε με τους δικούς μας όρους.
Ως γονείς, συχνά εστιάζουμε στους βαθμούς των παιδιών μας, τις γνώσεις που αφομοιώνουν και κάνουμε πλάνα για το μέλλον τους με όρους του σήμερα.
Προσπαθούμε με κάθε τρόπο να τους προσφέρουμε μια ασφαλή και προβλέψιμη ζωή. Όμως μερικές φορές η ζωή παρουσιάζει αναπάντεχες δραματικές αλλαγές, οι οποίες δοκιμάζουν την ανθεκτικότητα και την προσαρμοστικότητά τους. Αλλαγές που επειδή δεν μπορούμε να προβλέψουμε, δεν μπορούμε και να προετοιμάσουμε τα παιδιά μας γι’ αυτές.
Νομίζουμε ότι απομακρύνοντας συνεχώς τα εμπόδια από την ζωή τους, εξασφαλίζουμε μια καλύτερη ζωή για εκείνα. Όμως αυτό που καταφέρνουμε είναι να υπονομεύουμε την ψυχική τους ανθεκτικότητα με αποτέλεσμα να χάνουν την ικανότητα χειρισμού δύσκολων καταστάσεων και τελικά την αυτοπεποίθηση τους.
Ένα βιβλίο που μιλά για την προσαρμοστικότητα και βοηθά τα παιδιά μας προς αυτήν την κατεύθυνση:
Ο Ποτέ-Ποτέ είναι μια μικρή στρουθοκάμηλος που κάθεται σε ένα πανέμορφο, μικροσκοπικό νησί στη μέση του Ωκεανού και απολαμβάνει τον χυμό του.
Η μέρα είναι μαγευτική και εκείνος νιώθει σαν να βρίσκεται στην κορυφή του κόσμου.
Το νησί του είναι απλά ΤΕΛΕΙΟ και δεν το αλλάζει με ΤΙΠΟΤΑ.
Κάτι συμβαίνει όμως με το «τέλειο» νησί του Ποτέ-Ποτέ. Φαίνεται… ότι βουλιάζει!
Παρά τις προειδοποιήσεις φίλων και περαστικών, ο Ποτέ-Ποτέ αρνείται να αντιμετωπίσει την κατάσταση.
Τι θα συμβεί τελικά στον Ποτέ-Ποτέ; Θα καταφέρει να προσαρμοστεί ή θα βουλιάξει μαζί με το νησί του;
Επιμονή
Όπως λέει η Βίβιαν Γκριν «Η ζωή δεν είναι τόσο να περιμένεις την καταιγίδα να περάσει όσο να μάθεις να χορεύεις στη βροχή».
Κάθε δυσκολία αποτελεί μια ευκαιρία, αρκεί να την αντιμετωπίσουμε αναγνωρίζοντας ότι η αλλαγή είναι αναπόφευκτο μέρος της ζωής. Το σημαντικό είναι πώς θέλουμε να μας βρει το κύμα που έρχεται: γραπωμένους στον βράχο ή έτοιμους να το καβαλήσουμε. Είναι θέμα νοοτροπίας και αντίληψης και αυτό εξαρτάται αποκλειστικά από εμάς.
Το μυαλό μας είναι ένα από τα ελάχιστα πράγματα που μπορούμε να ελέγξουμε. Διαθέτει τεράστια δύναμη και μπορεί να εξελιχθεί και να φτάσει σε επίπεδα που κανείς μας δεν μπορεί να προβλέψει. Θέλει απλώς επιμονή και υπομονή. Θέλει να μην τα παρατάς. Θέλει αυτή τη μαγική λεξούλα, το ΑΚΟΜΗ. «Δεν έφτασα εκεί που μπορώ… ακόμη», «Δεν κατάφερα αυτό που θέλω… ακόμη». Όμως με προσπάθεια και επιμονή, θα φτάσω εκεί που μπορώ, θα καταφέρω αυτό που θέλω.
Ευγνωμοσύνη
Επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι η πρακτική της ευγνωμοσύνης αυξάνει σημαντικά την ψυχική ευεξία και την ικανοποίηση από τη ζωή.
Μπορούμε να επαναπρογραμματίσουμε τον εγκέφαλό μας ώστε να είναι πιο θετικός και ανθεκτικός. Η δύναμη του «ακόμη» μας μαθαίνει να μην τα παρατάμε και η ευγνωμοσύνη μάς επιτρέπει να βάζουμε τα πράγματα σε μια προοπτική. Ό,τι άσχημο και αν συμβαίνει, εξακολουθώ να έχω μια αγαπημένη οικογένεια, φαγητό στο τραπέζι και φίλους που με αγαπάνε. Επιλέγω να επικεντρωθώ στα θετικά.
Ο Dr. Rick Hanson στο βιβλίο του Hardwiring Happiness συνδέει την ευγνωμοσύνη με το ότι είναι ένα θετικό συναίσθημα: «Κάθε θετικό συναίσθημα είναι μια ευκαιρία να απολαύσουμε τη ζωή και να νιώσουμε ικανοποίηση εδώ και τώρα. Τα θετικά συναισθήματα έχουν επίσης πολλά οφέλη για τη σωματική υγεία, συμπεριλαμβανομένης της ενίσχυσης του ανοσοποιητικού σας συστήματος, της προστασίας του καρδιαγγειακού σας συστήματος και της αύξησης των πιθανοτήτων μιας μακράς ζωής».
Περνάμε τόσες δυσκολίες… Πώς να παραμείνουμε θετικοί;
Η πρώτη σκέψη όλων μας αυτές τις ημέρες είναι: Με όλα αυτά που συμβαίνουν, πώς να δω τη ζωή θετικά; Τώρα όμως είναι η στιγμή να δείξουμε στα παιδιά μας τη δύναμη της ευγνωμοσύνης. Σκεφτείτε άλλωστε την εναλλακτική. Τι θα γινόταν αν αγνοούσαμε το καλό στη ζωή μας και επικεντρωνόμασταν μόνο στα άσχημα πράγματα που συμβαίνουν κάθε μέρα; Αυτό δεν είναι υγιές και αυτός ο φόβος, το άγχος, η κατάθλιψη και το στρες μπορούν να μας καταρρακώσουν ψυχικά και σωματικά.
Ας ξεκαθαρίσουμε όμως κάτι. Οι πρακτικές ευγνωμοσύνης δεν έχουν σκοπό να ελαχιστοποιήσουν τυχόν δυσκολίες που έχετε βιώσει ή ακόμα περνάτε. Οι πρακτικές ευγνωμοσύνης βοηθούν να διαχειριστείτε εσείς και τα παιδιά σας αυτές τις δύσκολες στιγμές και σας υπενθυμίζουν ότι, αν κάνετε μια παύση, υπάρχει ακόμη καλό γύρω μας και συμβαίνει κάθε μέρα.
Διαβάστε επίσης: