Νόμπελ λογοτεχνίας 2020 στη Louise Glück!

Μόλις ανακοινώθηκε το Νόμπελ Λογοτεχνίας για το 2020 και μεγάλη νικήτρια αναδείχθηκε η ποιήτρια Louise Glück από τις ΗΠΑ! 

Louise Glück
Η Lousie Elisabeth Glück γεννήθηκε στις 22 Απριλίου 1943 στη Νέα Υόρκη. Σε όλη της την πορεία έχει κερδίσει πολλά μεγάλα λογοτεχνικά βιβλία στις ΗΠΑ, όπως το Πούλιτζερ, το National Humanities Medal, το Εθνικό βραβείο βιβλίου, το National Book Critics Circle Award και το βραβείο Bollingen. Η επιλογή της Σουηδικής Ακαδημίας είναι σίγουρα ιδιαίτερη και ξέφυγε εντελώς από οποιεσδήποτε προβλέψεις είχαν γίνει.

Σε πολύ νεαρή ηλικία, στο Γυμνάσιο, έπασχε από νευρική ανορεξία ενώ κατάφερε λίγο αργότερα να ξεπεράσει την ασθένεια. Σπούδασε στο Sarah Lawrence College και το Πανεπιστήμιο της Κολούμπια, χωρίς να αποκτήσει πτυχίο. Εκτός από την καριέρα της ως συγγραφέας, είχε μια σημαντική πορεία και στον ακαδημαϊκό χώρο ως καθηγήτρια ποίησης σε διάφορα σημαντικά ιδρύματα.

Η Gluck στα έργα της επικεντρώθηκε στο να φωτίζει πτυχές του τραύματος, της επιθυμίας και της φύσης. Εξερευνώντας αυτά τα ευρύτατα θέματα, η ποίησή της έγινε γνωστή για τις ειλικρινείς εκφράσεις της θλίψης και της απομόνωσης και για αυτόν τον λόγο αρκετοί κριτικοί χαρακτηρίζουν την ποίησή της «ζοφερή».

To 2004, ως απάντηση στις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, δημοσίευσε ένα ποίημα σε μήκος βιβλίου με τίτλο «October (Οκτώβρης). Χωρισμένο σε έξη μέρη, το ποίημα βασίζεται στην αρχαία ελληνική μυθολογία, ώστε να διερευνήσει πτυχές του τραύματος και του πόνου.

Τώρα, ζει στο Κέιμπριτζ της Μασαχουσέτης και είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Yale.

Νόμπελ λογοτεχνίας 2020

Το έργο της Louise Gluck είναι σε μεγάλο βαθμό άγνωστο στη χώρα μας, αλλά μπορείτε να διαβάσετε στα ελληνικά οχτώ πεζά ποιήματα της Λουίζ Γκλύκ που έχει μεταφράσει το λογοτεχνικό περιοδικό Φρέαρ. Τα πρώτα της βιβλία στα ελληνικά θα κυκλοφορήσουν από τις Εκδόσεις Στερέωμα. Μεταφράζονται από τον Χάρη Βλαβιανό και τη Δήμητρα Κωτούλα και θα κυκλοφορήσουν σύντομα.

Ποιος ήταν να κερδίσει σύμφωνα με τις προβλέψεις
Κάθε χρόνια οι προβλέψεις για το Νόμπελ δίνουν και παίρνουν, και φέτος πολλοί δημοσιογράφοι και γραφεία στοιχημάτων είχαν ξεχωρίσει τους παρακάτω συγγραφείς ως φαβορί:

  • Jamaica Kincaid (Δύο βιβλία της είχαν κυκλοφορήσει παλιά από τις εκδόσεις Κέδρος.)
  • Anne Carson (Από εκδόσεις Δώμα έχει κυκλοφορήσει πρόσφατα το «Έρως ο γλυκόπικρος» και παλιά ένα ακόμα από Πατάκη.)
  • Maryse Condé (Είχε κερδίσει το 2018 το «εναλλακτικό βραβείο νόμπελ» μιας και λόγω σκανδάλου δεν είχε δοθεί κανονικό βραβείο εκείνη τη χρονιά.)
  • Lyudmila Ulitskaya (Βιβλία της από Καστανιώτη και Ωκεανίδα παλιά.)
  • Ngũgĩ wa Thiong’o (Καστανιώτης.)

Επίσης, πάντα ψηλά στη λίστα με τα φαβορί ήταν και οι γνωστοί-άγνωστοι: Μουρακάμι και Άτγουντ, και οι δύο από τον Ψυχογιό.

Σε κάθε περίπτωση, όλες οι παραπάνω επιλογές ήταν άξιες και μπαίνουν στην κατηγορία των «καλών βιβλίων». Σύμφωνα με τον Έρνεστ Χέμινγουεϊ, που κέρδισε το Νόμπελ το 1954, «Όλα τα καλά βιβλία μοιάζουν στο ότι είναι πιο αληθινά από ό,τι αν είχαν συμβεί πραγματικά και αφού τελειώσετε να διαβάζετε ένα, θα νιώσετε ότι όλα συνέβησαν σε εσάς και μετά όλα ανήκουν σε εσάς».

έρνεστ χέμινγουεϊ

Γιατί πέρσι έδωσαν δύο Nόμπελ μαζί.

Είναι πρώτη φορά στην ιστορία του θεσμού που συνέβη η διπλή, ταυτόχρονη απονομή πέρσι. Το 2018 η επιτροπή της Σουηδικής Ακαδημίας που απονέμει τα Νόμπελ Λογοτεχνίας μπλέχτηκε σε ένα μεγάλο σκάνδαλο που ήταν αρχικά σεξουαλικής φύσης και αργότερα αποκαλύφθηκε ότι συνδεόταν και με διαρροές των ονομάτων των νικητών πριν την επίσημη ανακοίνωση (που με μαθηματική ακρίβεια οδηγούσε στο ποντάρισμα μεγάλων ποσών σε στοιχήματα).

Ως αποτέλεσμα της θύελλας που ακολούθησε, οι διαδικασίες απονομής αναβλήθηκαν για ένα χρόνο, προκειμένου η επιτροπή να ανασυσταθεί και να ξανακερδίσει την εμπιστοσύνη του κοινού. Το 2019 ήταν μια νέα αρχή και η επιτροπή απέφυγε τα πολύ μεγάλα ονόματα (βλ. Άτγουντ ή Μουρακάμι) δίνοντας ένα ξεκάθαρο λογοτεχνικό στίγμα. Και πάλι, όμως, δεν απέφυγε την κριτική η οποία εστιάστηκε στην επιλογή του Πέτερ Χάντκε.

Σε κάθε περίπτωση, αποδείχθηκε ότι το βραβείο Νόμπελ εξακολουθεί να κινητοποιεί συστηματικούς και μη αναγνώστες. Στη χώρα μας, ειδικά τα βιβλία της Τοκάρτσουκ έγιναν ιδιαίτερα δημοφιλή, με το πιο πρόσφατό της, τους Πλάνητες, να κερδίζει μόνιμη θέση για μήνες στις λίστες με τα ευπώλητα σε μεγάλα και μικρά βιβλιοπωλεία.

Οι δύο ελληνικές νίκες και μια μεγάλη μας ήττα.

Το βραβείο Νόμπελ άρχισε να δίνεται το 1901 και στις μέρες μας συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο αξίας περίπου 800.000€. Δεν είναι μικρό ποσό φυσικά, όμως είναι ασύγκριτη η δόξα που κατακτάει κάθε συγγραφέας που κερδίζει. Οι δύο Έλληνες που τους έχει απονεμηθεί Νόμπελ Λογοτεχνίας είναι ο Γιώργος Σεφέρης (1963) και ο Οδυσσέας Ελύτης (1979), ενώ είναι γνωστό ότι ο Νίκος Καζαντζάκης ήταν υποψήφιος για 9 χρονιές, όμως το ελληνικό κράτος πολέμησε την προοπτική μιας νίκης, καθώς θεωρούσε ότι θα ήταν επικίνδυνη ιδεολογικά.

Επίσης, να υπενθυμίσουμε ότι ποτέ δεν ανακοινώνονται υποψηφιότητες για την τρέχουσα απονομή. Είναι παράδοση ότι τα ονόματα όσων έχουν συζητηθεί από την επιτροπή, δίνονται στη δημοσιότητα μετά από πενήντα χρόνια.

νίκος καζαντζάκης υποψηφιότητες νόμπελ

Ποιοι άλλοι έχουν κερδίσει το Νόμπελ Λογοτεχνίας τα τελευταία χρόνια;

Υπάρχουν διάφορες επιλογές που έχουν ξεχωρίσει την περασμένη δεκαετία, η κάθε μία για τους δικούς της λόγους.
2018 & 2019 -> Διπλή απονομή που συζητήθηκε. Nικητές οι Olga Tokarczuk (Πολωνία) και ο Peter Handke (Αυστρία). Εδώ το άρθρο μας για τη νίκη τους.
2017 -> Καζούο Ισιγκούρο (Πανάξια, αρκετά «ασφαλής» επιλογή. Στα ελληνικά πλέον από τις εκδόσεις Ψυχογιός. Εδώ το άρθρο μας για τη νίκη του.)
2016 -> Μπομπ Ντίλαν (Ναι, οκ, ακόμα έχουμε κάποιες απορίες για αυτό όπως και πολλοί άλλοι. Εδώ το άρθρο μας για τη νίκη του.)
2015 -> Svetlana Alexievich από τη Λευκορωσία (Ετεροχρονισμένο Best seller φέτος παντού εξαιτίας της σειράς Chernobyl. Από τις εκδόσεις Πατάκη.)
2014 -> O Γάλλος Patrick Modiano. (Στα ελληνικά από εκδόσεις Πόλις.)
2013 -> Η Καναδή Alice Munro (Έχει κερδίσει και Man Booker International, θα βρείτε τα εξαιρετικά βιβλία της στις εκδόσεις Μεταίχμιο.)
2012 -> Ο Κινέζος Mo Yan. (Στα ελληνικά από εκδόσεις Άγρα και Καστανιώτη.)
2011 -> Ο Σουηδός Tomas Tranströmer. (Η επιτροπή έχει κατηγορηθεί ότι δίνει μια έμφαση στους ντόπιους συγγραφείς. Εντάξει, συμβαίνει και στις καλύτερες οικογένειες. Πάντως θα βρείτε ποιήματά του στα ελληνικά από εκδόσεις Σαιξπηρικόν, Printa και Νεφέλη.)
2010 -> Ο Περουβιανός Μάριο Βάργας Λιόσα. (Στα ελληνικά από εκδόσεις Καστανιώτη, που δικαίως θεωρείται για τη χώρα μας ο εκδοτικός των νομπελίστων.)

 

Σχολιάστε

Η ηλ. διεύθυνσή σας δεν κοινοποιείται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *