Οι άνθρωποι αλλάζουν μόνο όταν θέλουν να αλλάξουν

Μια από τις πιο συχνές ερωτήσεις που μου κάνουν είναι η εξής: «Πώς μπορώ να κινητοποιήσω κάποιον άλλον να αλλάξει;».

Δεν μπορείτε. Η αλήθεια είναι ότι οι άνθρωποι αλλάζουν μόνο όταν έχουν την ανάγκη να αλλάξουν. Δεν έχει καμία σημασία πόσο πολύ θέλετε κάποιος άλλος να αλλάξει. Δεν έχει καμία σημασία πόσο βάσιμοι είναι οι λόγοι που το θέλετε. Ή ότι έχετε δίκιο που πιστεύετε ότι πρέπει να αλλάξουν. Ή το πόσο σημαντικές θα είναι οι συνέπειες αν δεν αλλάξουν. Εάν κάποιος δεν έχει τη διάθεση να αλλάξει, τότε δεν πρόκειται. Και το χειρότερο είναι ότι, όταν πιέζετε κάποιον να αλλάξει, αυτό δημιουργεί περισσότερη ένταση, πικρία και απόσταση στις σχέσεις σας.

Ας το παραδεχτούμε, όλοι έχουμε κάποιον στη ζωή μας που θέλουμε να αλλάξει. Και η αλήθεια είναι ότι οι άνθρωποι αλλάζουν μόνο όταν έχουν τη διάθεση να αλλάξουν. Όμως, η λέξη διάθεση κρύβει πολύ περισσότερα από όσα ίσως πιστεύετε. Αν κάποιος δεν έχει τη διάθεση να αλλάξει, αυτό δεν σημαίνει ότι είναι νωθρός ή ότι δεν θέλει κατά βάθος να αλλάξει. Πιθανότατα, σημαίνει ότι νιώθει αποκαρδιωμένος, ότι δεν μπορεί να αλλάξει, ότι δεν θα τα καταφέρει, ότι η αλλαγή θα είναι πολύ δύσκολη και θα αποτύχει.

Να ποια είναι η αλήθεια: Όταν πιέζετε κάποιον, το μόνο που καταφέρνετε είναι να τον κάνετε να ανταποδίδει την πίεση που του ασκείτε. Πάτε ενάντια στον βασικό νόμο της ανθρώπινης φύσης. Οι άνθρωποι έχουν ανάγκη να νιώθουν ότι έχουν τον έλεγχο των αποφάσεών τους. Θέλετε οι άνθρωποι στη ζωή σας να αλλάξουν, όμως το να τους πιέζετε απλώς προκαλεί την αντίστασή τους.

Ξέρω ότι θέλετε το καλύτερο για εκείνους. Για αυτό θέλετε και να αλλάξουν. Επειδή τους αγαπάτε. Για αυτό στρεσάρεστε με αυτή την κατάσταση.

Το θέμα είναι πώς προσεγγίζετε αυτό το ζήτημα και πόσο αυτό επηρεάζει τη δυναμική ανάμεσα σε εσάς και το άτομο για το οποίο νοιάζεστε.

Γιατί είναι τόσο δύσκολη η αλλαγή;

Η αλλαγή είναι δύσκολη για όλους, ακόμα και για εσάς. Κανείς δεν θέλει να νιώθει ότι τον πιέζετε, γιατί αισθάνεται ήδη πίεση από μόνος του.

Η μέθοδος Αφήστε τους θα σας αναγκάσει να αποστασιοποιηθείτε από την πραγματικότητα και να προσεγγίσετε τη σχέση σας με περισσότερη συμπόνια και ταπεινότητα και με πολύ πιο αποτελεσματικό τρόπο. Πρώτον, πρέπει να κατανοήσετε την ψυχολογία των κινήτρων και να αλλάξετε την προσέγγισή σας ώστε να είναι πιο αποτελεσματική.

Αλήθεια #1: Οι ενήλικες αλλάζουν μόνο όταν το θέλουν οι ίδιοι

Σταματήστε να προσπαθείτε να δώσετε κίνητρα στους άλλους. Δεν δουλεύει. Σύμφωνα με έρευνες, η κινητοποίηση για αλλαγή πρέπει να έρθει μέσα από το άλλο άτομο.

Τώρα, οι άνθρωποι αγαπούν την λέξη κινητοποίηση – και ίσως το ίδιο ισχύει και για εσάς. Η φίλη μου παραπονιέται για το ότι ο σύζυγός της δεν έχει «κινητοποιηθεί» να φροντίζει καλύτερα τον εαυτό του. Και ίσως και εσείς να νιώθετε λίγο εκνευρισμό που το άτομο που θέλετε να αλλάξει δεν έχει επίσης κινητοποιηθεί.

Ωστόσο, δεν είναι τόσο απλό. Ας ξεκινήσουμε με τον ορισμό της κινητοποίησης: σημαίνει ότι έχετε τη διάθεση να κάνετε κάτι. Και, όπως μαθαίνετε, οι ενήλικοι κάνουν μόνο αυτό που έχουν διάθεση να κάνουν.

Το πρόβλημα με την κινητοποίηση είναι ότι δεν είναι ποτέ εκεί όταν τη χρειάζεστε. Εάν η κινητοποίηση ήταν ένα αυτόματο αντανακλαστικό, τότε όλοι θα είχαν γυμνασμένους κοιλιακούς, ένα εκατομμύριο δολάρια στην τράπεζα, και την καλύτερη δεύτερη δουλειά του κόσμου. Επίσης, αν μπορούσατε ως διά μαγείας να κάνετε τους ανθρώπους «να έχουν τη διάθεση να κάνουν» ό,τι εσείς θέλετε να κάνουν, τότε αυτό θα ήταν πλύση εγκεφάλου... όχι κινητοποίηση.

Αλήθεια #2: Οι άνθρωποι, από τη φύση τους, πηγαίνουν προς αυτό που τους κάνει να νιώθουν καλύτερα

Ένας άλλος λόγος που η πίεση δεν λειτουργεί; Οι άνθρωποι, από τη φύση τους, πηγαίνουν προς αυτό που τους δίνει ευχαρίστηση αυτή τη στιγμή και απομακρύνονται από αυτό που τους φαίνεται δύσκολο.

Ο άνθρωπος πάντα θα έχει τη διάθεση να επιλέγει αυτό που είναι ευχάριστο τώρα, και να αποφεύγει αυτό που του φαίνεται δυσάρεστο. Εκείνη τη στιγμή η δουλειά που χρειάζεται να κάνει για να αλλάξει είναι επώδυνη και δύσκολη. Για αυτό κανείς δεν έχει κίνητρο να αλλάξει – ακόμα και όταν ξέρει ότι θα είναι καλό για εκείνον μακροπρόθεσμα.

Για να μπορέσει να αλλάξει ένα άτομο, πρέπει να μπορεί να αποστασιοποιηθεί από τον πόνο που θα νιώσει εκείνη τη στιγμή και την πράξη που πρέπει να κάνει.

Πρέπει να αποστασιοποιηθεί από τον πόνο. Πρέπει να αποφασίσει να παρακάμψει τα συναισθήματά του και να πιέσει τον εαυτό του να το κάνει. Δεν μπορείτε να το κάνετε εσείς για κάποιον άλλον. Για αυτό, Αφήστε τον να κάθεται στον καναπέ. Και δεν είναι μόνο αυτό. Υπάρχουν και άλλοι ψυχολογικοί λόγοι που η πίεση γυρίζει μπούμερανγκ.

Αλήθεια #3: Δεν υπάρχει άνθρωπος στον πλανήτη που να μη θεωρεί τον εαυτό του εξαίρεση

Κάνοντας έρευνα για αυτό το βιβλίο μίλησα επίσης με τη δρα Τάλι Σάροτ, συμπεριφορική  νευροεπιστήμονας και διευθύντρια του Εργαστηρίου Συναισθηματικού Εγκεφάλου στο University College του Λονδίνου και στο MIT.

Και ένα από το ευρήματά της είναι πρωτοποριακό: Ότι οι άνθρωποι πιστεύουν πως οι προειδοποιητικές ετικέτες, οι απειλές και οι γνωστοί κίνδυνοι δεν αφορούν εκείνους.

Είναι ο λόγος που μια φίλη σας θεωρεί ότι είναι το μοναδικό άτομο στον πλανήτη που μπορεί να ατμίζει αρκετές φορές τη μέρα και να μην έχει κανένα αντίκτυπο στους πνεύμονές της. Είναι ο λόγος που το έτερον ήμισύ σας δεν σας πιστεύει όταν λέτε «αν δεν αλλάξει η κατάσταση, θα φύγω».

Όλοι πιστεύουν ότι αποτελούν εξαίρεση σε ό,τι δυσάρεστο μπορεί να τους συμβεί. Πιστεύουν ότι είναι η εξαίρεση. (Παρεμπιπτόντως, το ίδιο ισχύει και για εσάς, όσον αφορά αλλαγές στη ζωή σας στις οποίες αντιστέκεστε.) Με το να γίνεστε παθητικο-επιθετικοί, να αναφέρετε συνέχεια ένα θέμα ή να χρησιμοποιείτε απειλές ως μέθοδο πίεσης για να πείσετε κάποιον άλλο να αλλάξει, πάντα θα αποτυγχάνετε.

Οι άνθρωποι κάνουν ό,τι έχουν διάθεση να κάνουν
Οι άνθρωποι αλλάζουν μόνο όταν είναι έτοιμοι να κάνουν την αλλαγή μόνοι τους. Σταματήστε να τους τιμωρείτε που δεν αλλάζουν με βάση το δικό σας χρονοδιάγραμμα. Σταματήστε να προσπαθείτε να τους «κινητοποιήσετε» να κάνουν κάτι που είναι ξεκάθαρο ότι δεν θέλουν να κάνουν.

Ωστόσο, είμαι σίγουρη ότι αναρωτιέστε: «Αν η πίεση δεν δουλεύει – τότε τι δουλεύει;». Είπα ότι δεν μπορείτε να αλλάξετε τη συμπεριφορά του άλλου ατόμου... όμως δεν είπα ποτέ ότι δεν μπορείτε να την επηρεάσετε. Και εδώ είναι που έρχεται το Αφήστε με να σας βοηθήσει να ξεκλειδώσετε τη δύναμη της επιρροής σας.

Ξεκλειδώστε τη δύναμη της επιρροής σας

Οι άνθρωποι είναι κοινωνικά όντα που επηρεάζονται και εμπνέονται σε μεγάλο βαθμό από τους ανθρώπους γύρω τους. Αυτό έχει αποδειχθεί πολλές φορές μετά από δεκαετίες ερευνών πάνω στην ανθρώπινη συμπεριφορά.

Είναι πολύ απλό να το εφαρμόσετε αυτό στους ανθρώπους στη ζωή σας: Αποτελέστε το πρότυπο της αλλαγής συμπεριφοράς που θέλετε να δείτε στους άλλους και κάντε πράξη αυτό που ζητάτε από εκείνους. Αν έχετε έστω και μια ευκαιρία να τους επηρεάσετε να κινηθούν προς τη συμπεριφορά ή την αλλαγή που θέλετε να κάνουν, πρέπει να τους δείξετε πόσο εύκολο είναι. Δεν μπορείτε να ζητήσετε από κάποιον να τρέφεται πιο υγιεινά όταν εσείς παραληρείτε για το κρουασάν που μόλις φάγατε. Όμως, μπορείτε να τον επηρεάσετε αν και εσείς τρέφεστε πάντα υγιεινά και μιλάτε με ενθουσιασμό για το πόσο καλή γεύση έχουν τα γεύματά σας. Δεν μπορείτε να ζητήσετε από κάποιον να σταματήσει να κοιτάζει το τηλέφωνό του όταν και εσείς έχετε το κινητό στο χέρι. Όμως, μπορείτε να τον επηρεάσετε με το να έχετε το κινητό σας σε ένα διαφορετικό δωμάτιο και να δείχνετε ότι θέτετε όρια στη χρήση των ηλεκτρονικών συσκευών.

Δώστε το παράδειγμα για τη συμπεριφορά που θέλετε να δείτε. Αυτό που λατρεύω σε αυτή την έρευνα είναι ότι υποστηρίζει έναν πλάγιο τρόπο για να κάνετε κάποιον άλλον να αλλάξει και να πιστέψει ότι ήταν δική του ιδέα.

Στη Μέθοδο Αφήστε τους της Mel Robbins θα βρεις τεχνικές επιρροής, χρήσιμα εργαλεία για να επηρεάσεις θετικά τα σημαντικά άτομα στη ζωή σου.