Μεγαλώνοντας αγόρια που αγαπούν τον εαυτό τους

«Τι μπορώ να κάνω ώστε και ο γιος μου να αγαπήσει τον εαυτό του;».

Όπως και με τα κορίτσια, όλα όσα ελπίζουμε και ονειρευόμαστε για τα αγόρια μας ξεκινούν από το να τα μεγαλώσουμε με τέτοιο τρόπο ώστε να αγαπούν τον εαυτό τους. Ένα αγόρι που αγαπάει τον εαυτό του θα είναι επιτυχημένο, θα πασχίζει να πετύχει τους στόχους του επειδή έχει πίστη στην ικανότητά του να τους κατακτήσει. Όταν πέσει, θα έχει την εσωτερική δύναμη και τα εφόδια να σηκωθεί, να μάθει από τα λάθη του και να συνεχίσει. Ένα αγόρι που αγαπάει τον εαυτό του θα έχει το θάρρος να ζητήσει συγγνώμη και να επανορθώσει, αντί να αφήνει πίσω του κατάλοιπα πικρίας και ανεπίλυτης αντιπαράθεσης. Θα σέβεται τους άλλους και θα είναι καλός μαζί τους, επειδή δεν θα έχει την ανάγκη να τους μειώνει ή να εκμεταλλεύεται τις αδυναμίες τους για να νιώθει καλά με τον εαυτό του. Θα έχει την αυτοπεποίθηση να ορθώνει ανάστημα σε όσους τον επικρίνουν –και στους φίλους του– όταν αυτό είναι το σωστό. Θα έχει τη δύναμη να αντιμετωπίζει και να διαχειρίζεται τον πόνο του, αντί να προσπαθεί να τον καταπιέζει ή να τον φορτώνει σε κάποιον άλλο. Ένα αγόρι που αγαπάει τον εαυτό του θα θέσει σε προτεραιότητα τη σωματική και την ψυχική του υγεία επειδή είναι φυσιολογικό να φροντίζει αυτό που αγαπάει.

Οι έρευνες δείχνουν ότι από τη στιγμή που ένα αγοράκι γεννιέται και παίρνει την πρώτη του ανάσα, ο κόσμος τού φέρεται διαφορετικά απ’ ό,τι στα κορίτσια. Αυτό συμβαίνει ακόμα κι αν οι γονείς του έχουν επίγνωση των στερεότυπων του φύλου και προσπαθούν να το μεγαλώσουν ουδέτερα.

Ένα αγόρι που αγαπάει τον εαυτό του είναι ο εαυτός του

Μια «κότα» στο πάρκο

Δύο από τους φίλους μας έγιναν μπαμπάδες με έναν μήνα διαφορά. Τα αγόρια τους είναι τώρα νήπια και οι δυο τους πηγαίνουν συστηματικά τους γιους τους στο πάρκο μαζί. Ο γιος του Μάθιου, ο Άρι, είναι από εκείνα τα αγόρια που δεν μπορεί να καθίσει ήσυχο και είναι εντελώς ατρόμητο. Θα κατέβει κατηφόρες με το πατίνι του με τέρμα τα γκάζια· όσο πιο απότομη είναι η κατηφόρα, τόσο το καλύτερο. Θα σκαρφαλώσει όπου βρει και θα πηδήξει από ψηλά. Και όταν γκρεμοτσακιστεί πηδώντας, θα σηκωθεί πάλι και θα θέλει να το ξανακάνει. Από την άλλη, ο γιος του Τζορτζ, ο Χένρι, προτιμάει το σκάμμα από το να κατεβαίνει με ένα σάλτο από την κούνια και τρομάζει πολύ εύκολα.

Βλέποντας τη διαφορά ανάμεσα στα δύο αγόρια, ο Τζορτζ λέει στον Μάθιου ότι ανησυχεί πως όταν ο Χένρι μεγαλώσει, θα γίνει «μαλθακός». Του λέει ότι εκνευρίζεται και θυμώνει όταν ο Χένρι δεν θέλει να συμμετάσχει στα επικίνδυνα παιχνίδια που φαίνεται να ελκύουν τόσο πολύ τον Άρι. Κάθε φορά που ο Χένρι πέφτει κάτω και αρχίζει να κλαίει ο Τζορτζ τού λέει να σηκωθεί και να μην είναι δειλός. Δίχως ίχνος ειρωνείας ή αστείου, ο Τζορτζ μια φορά είπε ξερά: «Ο γιος μου είναι μεγάλη κότα. Πρέπει να τον κάνω να σκληρύνει λίγο». Ας προσθέσουμε εδώ ότι αυτή η συζήτηση έγινε το 2022. Δεν είναι μια παλιά ανάμνηση από τη δεκαετία του ’60 ή του ’70.

Η ιδέα ότι υπάρχει ένας συγκεκριμένος τρόπος για να είσαι αγόρι είναι αυτό που οι ερευνητές αποκαλούν ο «άντρας-κουτί». Μάλλον μπορείτε να μαντέψετε τι είδους χαρακτηριστικά συνδέονται με αυτόν το στερεοτυπικό άντρα, ακόμα και αν δεν έχετε ξανακούσει τον όρο. Είναι τα γνώριμα χαρακτηριστικά που συνδέονται με την αρρενωπότητα: το να είναι σκληρός, να μη δείχνει τα συναισθήματά του, να μην είναι ευάλωτος, να μη ζητάει ποτέ βοήθεια, να είναι ο κουβαλητής στο σπίτι, να έχει πάντα τον έλεγχο και να τον ασκεί στις γυναίκες, και να χρησιμοποιεί βία για να λύνει τα προβλήματά του. Οι έρευνες δείχνουν ότι αν και αυτή η νοοτροπία αποτελεί απολίθωμα του παρελθόντος, ο άντρας-κουτί είναι υπαρκτός και ευημερεί στη σύγχρονη κοινωνία.

Όπως συμβαίνει και με τα περισσότερα κουτιά, το συγκεκριμένο είναι πολύ περιοριστικό και βαρετά προβλέψιμο. Είναι ένας τρόπος για να στραγγίσετε τη ζωή από τον γιο σας, να του στερήσετε την αυθεντικότητα, τη σπίθα του για τη ζωή· και, σε πολλές περιπτώσεις, αυτό έρχεται σε αντίθεση με τη φύση του να δημιουργήσει ένα συγκεκριμένο είδος παιδικής ηλικίας· ένα συγκεκριμένο είδος αντρικής εμπειρίας. Εκτός του ότι δεν είναι φυσιολογικό, τα χαρακτηριστικά που συνδέονται με τον στερεοτυπικό άντρα είναι τεχνητά και κατασκευασμένα. Είναι απόπειρες να επιβάλουμε στα αγόρια –και στους μελλοντικούς άντρες που θα γίνουν– συγκεκριμένες αντιλήψεις και συμπεριφορές που κάθε άλλο παρά έμφυτες είναι.

Οι έρευνες δείχνουν ότι τα αγόρια που υιοθετούν πραγματικά το στερεότυπο του άντρα-κουτί (αντί απλώς να το ακολουθούν όταν νιώθουν υποχρεωμένα) είναι πιθανότερο να έχουν κακή ψυχική υγεία και να κάνουν κατάχρηση ουσιών και αλκοόλ, και έχουν τις διπλάσιες πιθανότητες να εκφράσουν αυτοκτονικές σκέψεις (το 64% των αντρών που βρίσκεται στο υψηλότερο πεμπτημόριο της κατηγορίας άντρας-κουτί ανέφερε ότι υπέφερε από αυτοκτονικούς ιδεασμούς τις δύο εβδομάδες που προηγήθηκαν της ολοκλήρωσης της έρευνας). Επίσης, είναι πιο πιθανό να εκφοβίζουν άλλους (τόσο στο διαδίκτυο όσο και στην πραγματική ζωή), ενώ το ακόμα πιο πιθανό είναι ότι όσοι βρίσκονται έξω από το στερεότυπο άντρας-κουτί θα είναι τα θύματα αυτής της κατάστασης.

που αναγκάστηκαν να συμμορφωθούν με το στερεότυπο έχουν λιγότερες πιθανότητες να ζητήσουν βοήθεια όταν την έχουν ανάγκη, ενώ είναι πιο πιθανό να εκφράσουν τον εκνευρισμό τους με εκρήξεις θυμού.

Οι άντρες που έχουν μεγαλώσει υιοθετώντας το στερεότυπο του άντρα-κουτί είναι πιο πιθανό να εμπλακούν σε τροχαία ατυχήματα. Πάνω από το ένα τρίτο αυτών των αντρών ενεπλάκη σε κάποιο τροχαίο ατύχημα τη χρονιά που προηγήθηκε της ολοκλήρωσης της έρευνας, συγκριτικά με το 11% των αντρών που δεν ακολουθεί το στερεότυπο. Με τέτοιες στατιστικές δεν προκαλεί έκπληξη το ότι ένας από τους μεγαλύτερους φόβους που μοιράστηκαν οι γονείς μαζί μας αφορούσε αγόρια που υφίσταντο κακοποίηση ή κακοποιούσαν άλλα αγόρια. Αν σας τρομάζουν αυτές οι στατιστικές, πάρτε μια ανάσα.

Αυτά τα αποτελέσματα ισχύουν μόνο για αγόρια που ενστερνίζονται τις αξίες του στερεοτυπικού άντρα. Ο Τάιλερ λέει ότι: «Πολλοί άντρες δεν επιδοκιμάζουν προσωπικά τις ιδέες που σχετίζονται με τον στερεοτυπικό άντρα, αλλά και πάλι δέχονται κοινωνική πίεση για να τις εφαρμόσουν». Η διαφορά ανάμεσα στο να πιστεύουν σε αυτές τις αξίες και συμπεριφορές και κάποιες φορές απλώς να νιώθουν την πίεση να τις εφαρμόσουν είναι πολύ σημαντική. Είναι επίσης ένας λόγος για να ελπίζουμε, επειδή, ως γονείς, μπορούμε να παρέμβουμε πρώτοι για να επηρεάσουμε αυτές τις αξίες στα αγόρια μας.

• Κάντε το σπίτι σας ένα ασφαλές καταφύγιο στο οποίο ο γιος σας είναι ελεύθερος να βγει από αυτό το αντρικό στερεότυπο και να είναι αυθεντικός, να εξερευνήσει την ταυτότητά του και να έχει την ελευθερία να αναπτύξει τις δικές του αξίες, αντί να συμμορφώνεται με τις άκαμπτες (και επιζήμιες) αξίες που του επιβάλλει η κοινωνία.
• Αφήστε τη σμίλη σας και πιάστε το ποτιστήρι, ώστε να μπορέσετε να μεγαλώσετε τον υπέροχο, μοναδικό γιο που έχετε, αντί να τον αναγκάζετε να είναι το παιδί που πιστεύατε ότι θα αποκτούσατε.
• Αφιερώστε το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου και των προσπαθειών σας για να ανακαλύψετε, να εκτιμήσετε και να αναπτύξετε τα δυνατά σημεία του γιου σας, αντί να προσπαθείτε πάντα να διορθώσετε τις αδυναμίες του, έτσι ώστε εκείνος να μπορεί να προσδιορίσει την αυταξία του και την ταυτότητά του από τα πράγματα που μπορεί να κάνει παρά από εκείνα που δεν μπορεί.
• Όταν ο γιος σας μπαίνει στο δωμάτιο, χαμογελάστε και αφήστε το πρόσωπό σας να φωτιστεί με την αγάπη που νιώθετε για εκείνον. Για να μεγαλώσει πιστεύοντας ότι είναι άξιος και αξιαγάπητος ούτως ή άλλως πρέπει να δει ότι κι εσείς το πιστεύετε αυτό.