Γράφει η μεταφράστρια Δήμητρα Σταυρίδου
Ο Σαντιάγο Γκαμπόα, γεννημένος το 1965 στην Μπογκοτά της Κολομβίας, είναι ένας από τους πιο αναγνωρισμένους σύγχρονους συγγραφείς της Λατινικής Αμερικής, ιδιαίτερα γνωστός για τη συνεισφορά του στην ανανέωση του νουάρ μυθιστορήματος του 21ου αιώνα. Στα βιβλία του συνδυάζει το σκοτεινό και ατμοσφαιρικό ύφος του κλασικού νουάρ με την κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα της σύγχρονης Κολομβίας, δημιουργώντας έτσι ένα μοναδικό λογοτεχνικό ύφος που έχει κερδίσει τις εντυπώσεις τόσο των κριτικών όσο και του αναγνωστικού κοινού.
Ο Γκαμπόα σπούδασε φιλολογία στην Μπογκοτά, ενώ συνέχισε τις σπουδές του στη Μαδρίτη και στο Παρίσι. Η πολυπολιτισμική του εμπειρία και η βαθιά κατανόηση της ανθρώπινης φύσης αντικατοπτρίζονται στα έργα του, τα οποία συχνά επικεντρώνονται σε χαρακτήρες που βρίσκονται στο περιθώριο της κοινωνίας και προσπαθούν να επιβιώσουν σε έναν κόσμο γεμάτο βία, απόγνωση και διαφθορά.
Το νουάρ μυθιστόρημα στη Λατινική Αμερική έχει βαθιές ρίζες που αντλούν στοιχεία από την πολιτική αστάθεια, τη διαφθορά και το οργανωμένο έγκλημα που χαρακτηρίζουν πολλές χώρες της περιοχής. Σε αντίθεση με το κλασικό αμερικανικό νουάρ, που συχνά επικεντρώνεται στην αστική παρακμή και το έγκλημα, το λατινοαμερικάνικο νουάρ συνδυάζει την κοινωνική κριτική με έντονα πολιτικά στοιχεία. Το λογοτεχνικό αυτό είδος άρχισε να αναπτύσσεται ιδιαίτερα κατά τις δεκαετίες 1970 και 1980, με συγγραφείς όπως ο Μεξικανός Πάκο Ιγνάσιο Τάιμπο ΙΙ, ο Κουβανός Λεονάρντο Παδούρα και ο Χιλιανός Λουίς Σεπούλβεδα. Το έργο τους δεν στέκεται μόνο στις αφηγήσεις εγκλημάτων ούτε περιορίζεται σε ένα διανοητικό παιχνίδι αναζήτησης του δολοφόνου. Αυτοί οι πρωτοπόροι συγγραφείς προσπάθησαν με την πένα τους να χαρτογραφήσουν τις βαθιές ρίζες της κοινωνικής αδικίας, της βίας και της κρατικής καταστολής στις χώρες τους.
Ο Γκαμπόα εισήλθε σε αυτό το λογοτεχνικό πλαίσιο με τη δική του μοναδική φωνή. Τα έργα του Το να χάνεις είναι ζήτημα μεθόδου, που έγινε ταινία από τον σκηνοθέτη Σέρχιο Καμπρέρα, Νυχτερινές ικεσίες, Η νύχτα θα είναι μεγάλη και το πιο πρόσφατο Colombian Psycho εμβαθύνουν στα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα της Κολομβίας, μιας χώρας που σπαράχτηκε από τον μακροβιότερο εμφύλιο πόλεμο στην παγκόσμια ιστορία (52 χρόνια), και της πολύπαθης Λατινικής Αμερικής γενικότερα. Μέσα από τις αφηγήσεις του ο Γκαμπόα διερευνά θέματα όπως η βία, η πολυεπίπεδη διαφθορά, ο εκτοπισμός και η ιστορική ταυτότητα, δημιουργώντας πολυδιάστατους χαρακτήρες που εξελίσσονται μέσω της ευφάνταστης αστυνομικής πλοκής που απαιτεί το νουάρ.
Σε καμία περίπτωση το έργο του Γκαμπόα δεν είναι απλώς μια αντανάκλαση της βίας και της διαφθοράς στην Κολομβία ή μια ξερή καταγγελία. Αντίθετα, τον συγγραφέα ενδιαφέρει ιδιαίτερα η εξερεύνηση των επιπτώσεων αυτών των φαινομένων στις ανθρώπινες σχέσεις καθώς και στη συλλογική και ατομική συνείδηση των ανθρώπων. Μέσα από τις σελίδες των βιβλίων του, ο αναγνώστης καλείται να αναμετρηθεί με την πραγματικότητα του λατινοαμερικανικού κόσμου και να αναρωτηθεί για τις δικές του αντιλήψεις περί ηθικής και δικαιοσύνης.
Ο Σαντιάγο Γκαμπόα, με τη συγγραφική του δεινότητα και τη βαθιά κατανόηση της ανθρώπινης φύσης, έχει ήδη αφήσει ανεξίτηλη την υπογραφή του στη λογοτεχνία του νουάρ. Στα έργα του ο αναγνώστης δεν ανακαλύπτει μόνο τις σκοτεινές πτυχές της Κολομβίας αλλά και τη δύναμη της ανθρώπινης ψυχής να επιβιώνει και να αναζητά το φως μέσα στο σκοτάδι.
Διαβάστε επίσης: