Πώς η Γεωγραφία επηρεάζει τη ζωή μας;

Ο Τιμ Μάρσαλ έχει περάσει διάφορα στη ζωή του: Τον έχουν πυροβολήσει στο Κάιρο, τον έχουν ξυλοκοπήσει στην Τεχεράνη, τον έχουν συλλάβει οι σέρβικες μυστικές υπηρεσίες και οι αρχές στη Δαμασκό, έχει κηρυχτεί persona non grata στην Κροατία, επέζησε από τους βομβαρδισμούς στο Βελιγράδι και έχει φάει δακρυγόνα σε όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου.

Όλα τα παραπάνω συνέβησαν επειδή ο Τιμ Μάρσαλ είναι δημοσιογράφος με εξειδίκευση στις διεθνείς σχέσεις και την εξωτερική πολιτική για τριάντα χρόνια, ενώ υπήρξε και πολεμικός ανταποκριτής ειδικά στον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας. Έχει αρθρογραφήσει σε όλες τις μεγάλες εφημερίδες της Βρετανίας όπως τους Times και την Guardian, ενώ είναι συχνά καλεσμένος στο BBC για να σχολιάσει όσα συμβαίνουν στον κόσμο.

Πέρα από όλα αυτά, όμως, έχει γράψει και μερικά από τα σημαντικότερα βιβλία γεωπολιτικής των τελευταίων ετών, με την άτυπη «τριλογία» του να ξεχωρίζει και να διδάσκεται σε Πανεπιστήμια του εξωτερικού, αλλά και της Ελλάδας. Και μιλάμε για βιβλία που παρά το κύρος και την αξία τους, διαβάζονται εύκολα, έχουν πλατιά απήχηση και -το σημαντικότερο- έχουν αλλάξει την οπτική γωνία όποιου τα έχει διαβάσει.

Μα αλήθεια, είναι ώρα τώρα να ασχοληθούμε με τη Γεωπολιτική, μπορεί να αναρωτηθεί κάποιος. Εδώ έχουμε πανδημίες και οικονομική κρίση. Τι σημαντικό έχουν τα ποτάμια, οι θάλασσες και τα βουνά; Τι μας νοιάζει αν διαδοχικά οι Τσάροι, ο Στάλιν και ο Πούτιν είχαν να αντιμετωπίσουν ακριβώς τις ίδιες προκλήσεις πάνω στον παγκόσμιο χάρτη; Τι μας νοιάζει αν η Κίνα θέλει να εξελιχθεί σε παγκόσμια ναυτική δύναμη; Και, ειλικρινά, έχει καμία σχέση με όσα συμβαίνουν σήμερα το πώς χωρίστηκαν τα κράτη στη Μέση Ανατολή όταν κατέρρευσε η Οθωμανική Αυτοκρατορία;

Η απάντηση είναι ένα εμφατικό ναι.

Οι Αιχμάλωτοι της Γεωγραφίας έχει γίνει best seller σε πάρα πολλές χώρες, ενδεικτικό του πόσο πολύ το έχουν αγκαλιάσει οι μη-ειδικοί αναγνώστες. Οι Αιχμάλωτοι αποδεικνύουν ότι η Γεωγραφία διαμορφώνει όχι μόνο την Ιστορία, αλλά και το πεπρωμένο ενός έθνους. Και δίνει πολύτιμα μαθήματα και για την επικίνδυνη θέση της Ελλάδας στον χάρτη.

Πρέπει να κατανοήσουμε ότι ο σοβαρός κίνδυνος που αντιμετωπίζουμε ως χώρα από την Ανατολή, δεν είναι τυχαίος, ούτε οφείλεται στις ευκαιριακές ορέξεις ενός ηγέτη. Υπάρχει προϊστορία και υπάρχει και μέλλον που οραματίζεται η άλλη πλευρά. Και οι δικές μας κινήσεις στη σκακιέρα επηρεάζουν και επηρεάζονται από τις κινήσεις όλων των υπόλοιπων παιχτών στην περιοχή.
Να σημειώσουμε ότι η έκδοση που κυκλοφορεί είναι αναθεωρημένη έχοντας ενσωματώσει όλες τις νέες παγκόσμιες εξελίξεις.

Ο εθνικισμός και η πολιτική των ταυτοτήτων βρίσκονται και πάλι σε άνοδο. Φράχτες χιλιάδων χιλιομέτρων έχουν ανεγερθεί την τελευταία δεκαετία σε όλον τον κόσμο, υπενθυμίζοντας μια σκληρή αλήθεια: Χρήμα, φυλή, θρησκεία και πολιτική, είναι όσα μας διχάζουν.

Το τείχος του Τραμπ καταδεικνύει τόσο το διχασμένο παρελθόν της Αμερικής όσο και το αβέβαιο μέλλον της. Το Σινικό Τείχος στην Κίνα διαχωρίζει «εμάς» από «εκείνους» και αντικατοπτρίζει την ανάγκη του Κόμματος να περιορίσει τις «κακές» επιρροές του καπιταλισμού. Στην ευρωπαϊκή γειτονιά μας, ο εκρηκτικός συνδυασμός πολιτικής και μετανάστευσης απειλεί την ίδια την έννοια της φιλελεύθερης δημοκρατίας.
Η κατανόηση αυτών που μας χωρίζουν, είναι ουσιαστικής σημασίας για να αντιληφθούμε τι συμβαίνει σήμερα στον κόσμο.

Tι αισθάνεσαι όταν βλέπεις την ελληνική σημαία να κυματίζει; Εδώ και χιλιάδες χρόνια οι σημαίες, τα εμβλήματα, τα φλάμπουρα και τα λάβαρα αντιπροσωπεύουν ελπίδες και όνειρα. Τα υψώνουμε. Τα καίμε. Παρελαύνουμε υπό τα χρώματά τους. Και ακόμα και στον 21ο αιώνα πεθαίνουμε γι’ αυτά.

Αντιπροσωπεύουν την πολιτική των ισχυρών, αλλά και του όχλου. Από την ανανεωμένη αντίληψη περί εθνικισμού στην Κίνα μέχρι την κρίση ταυτότητας στην Ευρώπη και στην Αμερική και την τρομακτική άνοδο του Ισλάμ, ο κόσμος είναι πλέον ένα χαοτικό τοπίο που προκαλεί σύγχυση και εύκολα προσφέρει τροφή για θεωρίες συνωμοσίας.

Είναι πραγματικά σημαντικό να καταλάβουμε τους συμβολισμούς –νέους και παλιούς– για τους οποίους αγωνίζονται οι άνθρωποι. Πώς αυτοί επηρεάζουν τη σκέψη μας, άρα διαμορφώνουν την ψυχολογία μας και, μακροσκοπικά, διαμορφώνουν την ταυτότητα του έθνους.

Οι Αιχμάλωτοι της Γεωγραφίας σε προσαρμογή για μικρές ηλικίες είναι ένα μαγικό εισιτήριο για να εισάγετε τα παιδιά σας στον κόσμο της Γεωγραφίας και της Ιστορίας.

Πώς εξελίχθηκαν οι Ηνωμένες Πολιτείες σε υπερδύναµη; Γιατί ξεσπούν πόλεµοι σε διάφορα σημεία της Γης; Και γιατί ορισµένες χώρες είναι τόσο πλούσιες, ενώ άλλες είναι τόσο φτωχές;

Αυτά και πολλά ακόμα ερωτήματα θα απαντήσετε μέσα από τις σελίδες και τους χάρτες αυτού του συναρπαστικού βιβλίου, που εξηγεί με απλό τρόπο έννοιες που δυσκολεύονται να εξηγήσουν ακόμα και οι μεγάλοι! Τα παιδιά από τις τελευταίες τάξεις του Δημοτικού έως την εφηβεία, θα μάθουν για το πώς οι αποφάσεις των παγκόσμιων ηγετών επηρεάζονται από το ανάγλυφο του πλανήτη μας – και γιατί η ιστορία συχνά επαναλαμβάνεται εξαιτίας της γεωγραφίας.

ΥΓ: Βρείτε εδώ συγκεντρωμένα όλα τα βιβλία του Tim Marshall.